سر سپردگیِ
روشنفکران به کمونیسم محدود به بیمسئولیتی سیاسیشان نمیشد، بلکه خیانتی حرفهای از جانب آنان محسوب میشد که در گفتمان فلسفی و سلوکِ اخلاقیشان نمود داشت. پذیرشِ مارکسیسم بهعنوان حقیقتی علمی و پشتیبانی بینالمللی از اتّحاد جماهیر شوروی نهتنها حماقتِ سیاسی، بل خطایی علمی و خِبطی اخلاقی بود و نمادی شد از سرسپردگی معرفتِ علمی به دستگاهِ ارعاب. در چنین شرایطی بود که «
رمون آرون» برای مبارزه با شیوهٔ حکومتِ شوروی در صدد احیای روحیهٔ انتقادی در برابر ارادهی کور برآمد و از همگان خواست تا در این راه او را همراهی کنند. آرون با ستایش از فضیلتِ شکّاکان در برابر متحجّران، به هیچ وجه مُبَلِّغِ نوعی پوچگرایی یا بدبینی نیست، بلکه برعکس بر تعهدی تاکید دارد که لازمهٔ مبارزهٔ منطقی با ایدئولوژیها و نیز ستیزِ دموکراسی با توتالیتاریسم است. او در زمانیکه تعصباتِ افسار گسیخته، درست و غلط و نیز خوبی و بدی را مطلق میپنداشت، در دفاع از آزادی بر تواناییِ فردیِ آدمی، در تمییز خوبی از بدی و خیر از شرّ، پای فشرد و نشان داد که عملِ مبتنی بر این اصل، تعیین کنندهی سمت و سوی تاریخ بوده است. بدینسان «
افیون روشنفکران» کتابی است بهقلمِ یک صاحب نظر و بیانیهای است از سوی مبارزِ راه آزادی؛ کتابی که هم در قلمرو فلسفه و هم در ساحتِ ادبیاتِ مبارزهطلبانه میگنجد.بیش از هر چیز «افیون روشنفکران» به ما مدنیّت و شهامتِ فکری در برابر قدرتِ جماعتگرایان را میآموزد. در آن زمان جماعتِ به راستی متفکّر در دو گروه کمونیستهای دوآتشه و ضدّکمونیستها جای میگرفتند و همگی زیر لوای این شعارِ سارتر که «ضدّ کمونیست یک سگ است» قرارداشتند. اما در این میان، حق به جانبِ آرون بود که با وجودِ آنکه بر قدرت منطق و اثبات شعر و داستان/امین فرومدی...
ما را در سایت شعر و داستان/امین فرومدی دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : shereamino بازدید : 60 تاريخ : يکشنبه 1 مرداد 1402 ساعت: 19:41